τα χωριά του νότου : φύση, παράδοση, φιλοξενία
ταξίδι στην αυθεντική Κρήτη
Τα χωριά στα νότια του νομού Ηρακλείου στην Κρήτη είναι γεμάτα από φυσική ομορφιά, παραδοσιακή αρχιτεκτονική και έναν αέρα αυθεντικότητας που συνδυάζει την ιστορία με την καθημερινή ζωή των κατοίκων. Στην περιοχή αυτή, η αίσθηση της παράδοσης και της φιλοξενίας είναι έντονη, ενώ τα τοπία του συνδυάζουν βουνά και θάλασσα με αμέτρητους ελαιώνες, αμπελώνες και παλιές πέτρινες εκκλησίες. Αν και λιγότερο τουριστικά αναπτυγμένα από άλλες περιοχές του νησιού, τα χωριά του νότιου Ηρακλείου προσφέρουν την αυθεντική κρητική εμπειρία, συνδυάζοντας την παράδοση, τη φύση και την ιστορία με τη ζεστή φιλοξενία των κατοίκων. Οι επισκέπτες θα ανακαλύψουν τη γοητεία του να ζεις κοντά στη φύση, μακριά από την κοσμοπολίτικη φασαρία, απολαμβάνοντας την ηρεμία, την αυθεντικότητα και τη φυσική ομορφιά της Κρήτης.
ο παραλιακός παράδεισος με την χίπικη κληρονομιά
Μάταλα
Τα Μάταλα είναι ένας από τους πιο διάσημους παραθαλάσσιους προορισμούς της Κρήτης. Ο οικισμός ανήκει στην τοπική κοινότητα Πιτσιδίων και βρίσκεται σε μια περιοχή γεμάτη τουριστικά καταστήματα, ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, καφετέριες και ταβέρνες. Οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν την παραλία με τα κρυστάλλινα νερά και την αμμουδιά, να εξερευνήσουν τις σπηλιές που έγιναν διάσημες τη δεκαετία του ’60 από τους χίπις, αλλά και να περιπλανηθούν στην περιοχή ανακαλύπτοντας αρχαιολογικά ευρήματα. Τα Μάταλα είναι επίσης γνωστά για τη σύνδεσή τους με την ελληνική μυθολογία, καθώς εδώ λέγεται ότι πέρασαν ο Δίας και η Ευρώπη κατά την αρπαγή της. Στην περιοχή υπάρχουν επίσης ερείπια από τη μινωική και τη ρωμαϊκή περίοδο, ενώ η ιστορία των Ματάλων περιλαμβάνει σημαντικά γεγονότα, όπως η ναυάγηση των πλοίων του Μενελάου. Η παραλία των Ματάλων, με μήκος 250 μέτρων, έχει βραβευτεί με τη μπλε σημαία και είναι οργανωμένη με εγκαταστάσεις πρώτων βοηθειών, ντους και αθλητικές υποδομές. Τα Μάταλα αποτελούν επίσης τόπο πολιτιστικών εκδηλώσεων, με το πιο γνωστό γεγονός το Matala Beach Festival, που προσελκύει επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Η περιοχή φιλοξενεί και ένα ιστορικό ελαιόδεντρο, ηλικίας έξι αιώνων, που αποτελεί σύμβολο της ζωής και διακοσμείται με τα πρόσωπα τεσσάρων θεοτήτων του Δία, του Ποσειδώνα, του Διόνυσου και του Ερμή, έργο του καλλιτέχνη Σπύρου Στεφανάκη. Οι σπηλιές, που έχουν ιστορική και πολιτιστική αξία, καθώς και η φυσική ομορφιά της περιοχής, καθιστούν τα Μάταλα έναν must-visit προορισμό στην Κρήτη.
κρητική φυσική ομορφιά και αυθεντική τοπική κουλτούρα
Πιτσίδια
Σε μια περιοχή γεμάτη από ελαιώνες, αμπελώνες και κατάφυτα τοπία, σου δημιουργούν την αίσθηση ότι ο χρόνος έχει σταματήσει εδώ. Τα Πιτσίδια επιτρέπουν στους επισκέπτες να βιώσουν την αυθεντική ζωή της κρητικής υπαίθρου. Το χωριό διατηρεί την παραδοσιακή του αρχιτεκτονική με τα λευκά και πετρόχτιστα σπίτια του να απλώνονται στα στενά του δρομάκια. Οι κάτοικοι φιλόξενοι και φιλικοί, διατηρούν τις παραδόσεις τους, και οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν την κρητική φιλοξενία σε ταβέρνες και καφενεία που προσφέρουν τοπικές σπεσιαλιτέ και ρακή. Η περιοχή γύρω από τα Πιτσίδια είναι ιδανική για περιπατητές και λάτρεις της φύσης, με μονοπάτια που οδηγούν σε απόμακρα σημεία κι εντυπωσιακά τοπία. Η περιοχή φιλοξενεί επίσης αρκετά ενδιαφέροντα ιστορικά και πολιτιστικά μνημεία, όπως παραδοσιακές εκκλησίες και αρχαία ερείπια. Η γαστρονομία της περιοχής είναι στενά συνδεδεμένη με την τοπική παραγωγή. Φρέσκα τοπικά προϊόντα όπως ελαιόλαδο, τυρί, οπωροκηπευτικά, μέλι, ρακή και κρασί, αποτελούν βασικά συστατικά της κρητικής διατροφής και της τοπικής κουζίνας. Το καλοκαίρι, το χωριό ζωντανεύει με τοπικές γιορτές και πανηγύρια, που γιορτάζουν τη μουσική, το χορό και τη γαστρονομία της Κρήτης. Τα Πιτσιδιά είναι ένα ήρεμο και γραφικό χωριό που προσφέρει στους επισκέπτες την ευκαιρία να αποδράσουν από τους έντονους ρυθμούς της καθημερινότητας και να ανακαλύψουν την αυθεντική κρητική ζωή.
η καρδιά της γεωργικής Μεσαράς και το παραδοσιακό παζάρι
Μοίρες
Η κωμόπολη των Μοιρών βρίσκεται στην καρδιά της εύφορης πεδιάδας της Μεσαράς, μια περιοχή που φημίζεται για την πλούσια γεωργική παραγωγή της. Οι Μοίρες πήραν το όνομά τους από τις "μοίρες", δηλαδή τα μερίδια ή τις μοιρασιές γης, που είχαν παραχωρηθεί από τους Ενετούς στους εποίκους που ήρθαν από την Πελοπόννησο, μετά την κατάληψη του νησιού από τους Οθωμανούς. Η πόλη των Μοιρών αποτελεί σήμερα έναν σύγχρονο οικισμό, ο οποίος αναπτύσσεται συνεχώς και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην τοπική οικονομία. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, τον τουρισμό και το εμπόριο, αξιοποιώντας την ευνοϊκή θέση της περιοχής και το πλούσιο αγροτικό δυναμικό της. Η δόμηση στην πόλη είναι σε αρκετές περιπτώσεις ασύμβατη με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Συνδυάστε την εκδρομή σας στις Μοίρες με επίσκεψη στη λαϊκή αγορά που πραγματοποιείται κάθε Σάββατο. Η ιστορία αυτού του παζαριού κρατάει από την εποχή της Τουρκοκρατίας, όταν κάτοικοι από τις γύρω περιοχές κατέφθαναν όχι μόνο για να πουλήσουν ή να ανταλλάξουν προϊόντα, ζώα, σκεύη κι εργαλεία, αλλά και να συναντήσουν γνωστούς και φίλους. Αυτό το πολυσύχναστο παζάρι γεμάτο προϊόντα, τοπικά εδέσματα, και παραδοσιακά αντικείμενα. Οι Μοίρες, με τη συνύπαρξη του σύγχρονου και του παραδοσιακού στοιχείου, αποτελούν μια εξαιρετική αφορμή για να ανακαλύψει κανείς την καθημερινότητα της ζωή της Κρήτης.
παραδοσιακός και προστατευόμενος οικισμός από το Υπουργείο Πολιτισμού
Σίβας
Ο Σίβας είναι ένα παραδοσιακό κρητικό χωριό στην καρδιά της νότιας Κρήτης, στις δυτικές πλαγιές της οροσειράς Αστερούσια. Προσφέρει στους επισκέπτες την ευκαιρία να εξερευνήσουν τα ίχνη της μινωικής ιστορίας και να περιηγηθούν σε στενά δρομάκια με παραδοσιακά σπίτια και μνημεία, που διατηρούν την αυθεντικότητά τους για αιώνες. Ο Σίβας έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός και προστατευόμενος οικισμός από το Υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδας. Οι περίπου 400 μόνιμοι κάτοικοι του χωριού φροντίζουν για τη διατήρηση της ομορφιάς και της πολιτιστικής κληρονομιάς του. Με την πάροδο του χρόνου, η γοητεία του χωριού έχει προσελκύσει όλο και περισσότερους επισκέπτες, πολλοί από τους οποίους αποφασίζουν να εγκατασταθούν εδώ. Στην κεντρική πλατεία του χωριού μπορείτε να απολαύσετε αγορές, να επισκεφθείτε το εργαστήριο αγγειοπλαστικής, να γευματίσετε σε παραδοσιακές ταβέρνες ή απλώς να πιείτε καφέ, ενώ τα παιδιά σας παίζουν στην παιδική χαρά. Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη βρίσκεται επίσης στην πλατεία και αποτελεί σημαντικό σημείο αναφοράς για το χωριό. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ο πολιτιστικός σύλλογος του Σίβα οργανώνει πλήθος εκδηλώσεων, με κορυφαία τον «Πολιτιστικό Αύγουστο Σίβα», που γιορτάζει την τέχνη, την ιστορία, τη μουσική και τη νεολαία. Τα στενά σοκάκια του Σίβα, με τη βενετσιάνικη αρχιτεκτονική τους, προσφέρουν μια όμορφη αφορμή για βόλτες και εξερευνήσεις, γεμάτες από ιστορία και παράδοση.
ένα χωριό με ιστορία
Βώροι
Οι Βώροι είναι ένα ιστορικό χωριό της Κρήτης, το οποίο κατοικείται αδιάλειπτα από την πρωτομινωική περίοδο μέχρι σήμερα. Κατά τη διάρκεια της εποχής που η Φαιστός ήταν πρωτεύουσα της Μεσαράς, οι Βώροι βρίσκονταν υπό την επιρροή της. Στην περιοχή του εκκλησιού του Αγίου Ονουφρίου, κοντά στην είσοδο του χωριού, έχουν βρεθεί δείγματα πρωτομινωικής κεραμικής, ενώ μέσα στο χωριό υπάρχουν ερείπια από την ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο. Από την αρχή της ενετοκρατίας έως τα μέσα του 20ού αιώνα, οι Βώροι υπήρξαν πρωτεύουσα της επαρχίας Πυργιώτισσας. Κατά την τουρκοκρατία, το χωριό είχε μόνο τρεις τουρκικές οικογένειες, ενώ σύμφωνα με την τούρκικη απογραφή του 1881, δεν αναφέρονται Τούρκοί κάτοικοι στους Βώρους. Στο Μουσείο Κρητικής Εθνολογίας φιλοξενεί εκθέματα από την καθημερινή ζωή των Κρητών διαχρονικά. Στο χωριό υπάρχουν πολλές σημαντικές εκκλησίες, όπως του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου και της Αγίας Πελαγίας στην παλιά συνοικία, της δίκλιτης εκκλησίας των Εισοδίων της Θεοτόκου και Κωνσταντίνου & Ελένης, με μαρμάρινη στήλη στον περίβολο που απεικονίζει την Ελλάδα να στεφανώνει τους ήρωες. Επίσης, βρίσκονται οι εκκλησίες του Χριστού, του Αγίου Ανδρέα Ιεροσολυμίτη, του Αγίου Γεωργίου του Κονταρά (του 14ου αιώνα), της Αγίας Παρασκευής, του Αγίου Ονουφρίου, του Αγίου Φανουρίου και της Παναγίας της Καρδιώτισσας, η οποία ανήκει στην Ιερά Μονή Καλυβιανής.
μια όμορφη βόλτα στη γραφική λίμνη
Ζαρός
Ο Ζαρός είναι μια γραφική κωμόπολη στη νότια πλευρά του Ψηλορείτη, σε υψόμετρο 340 μέτρων. Το τοπωνύμιο του χωριού προέρχεται από το ρήμα "ρέω" και σημαίνει «πολλά νερά», λόγω της πλούσιας υδρολογίας της περιοχής. Κατά την αρχαιότητα, ένα προηγμένο για την εποχή δίκτυο ύδρευε την αρχαία Γόρτυνα, με νερά από την πηγή Στέρνα στα βόρεια του Ζαρού. Σήμερα, διατηρούνται τα ερείπια του ρωμαϊκού υδραγωγείου. Ο Ζαρός είναι επίσης διάσημος για την εκτροφή πέστροφας και το εμφιαλωμένο νερό που παράγεται εκεί. Ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να εξερευνήσει τη λίμνη του Ζαρού, μια από τις πιο όμορφες φυσικές περιοχές της Κρήτης. Η λίμνη, που βρίσκεται κοντά στον οικισμό, είναι ένας ήρεμος και γραφικός προορισμός για όσους επιθυμούν να απολαύσουν τη φύση και την ηρεμία του τοπίου. Αν και τεχνητή, η λίμνη έχει πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Εκτός από τις πέστροφες που εκτρέφονται στη λίμνη, διάφορα είδη πουλιών και άλλων ζώων που ζουν ή επισκέπτονται τη λίμνη, όπως χελωνάκια και πάπιες θα ενθουσιαστούν τους μικρούς επισκέπτες. Η διαδρομή γύρω από τη λίμνη είναι κατάλληλη για περπάτημα και είναι ιδιαίτερα δημοφιλής. Εκτός από τη φυσική ομορφιά, η περιοχή γύρω από τη λίμνη Ζαρού είναι μια εξαιρετική επιλογή για χαλάρωση και αναψυχή. Περιμετρικά της λίμνης θα βρείτε καφετέριες και ταβέρνες, ειδικά διαμορφωμένα σημεία για πικνίκ με ξύλινα τραπέζια και παγκάκια και παιδική χαρά. Εκτός από τη λίμνη ο επισκέπτης μπορεί να εξερευνήσει το μαγευτικό δάσος του Ρούβα, προσβάσιμο μέσω του μονοπατιού Ε4 που διέρχεται από το φαράγγι του Αγίου Νικολάου, και να απολαύσει την εκπληκτική θέα της Μεσσαράς από το μοναστήρι του Βροντησίου. Επιπλέον, στον οικισμό βρίσκεται ένας νερόμυλος, ο οποίος έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο ιστορικό μνημείο. Στο χωριό υπάρχουν τρεις εκκλησίες, με σημαντικότερη την εκκλησία της Αγίας Κυριακής, η οποία φιλοξενεί εκκλησιαστικό μουσείο με παλαιά αντικείμενα και εικόνες. Στα βόρεια, κοντά στο φαράγγι του Αγίου Νικολάου, βρίσκεται το παλιό μοναστήρι του Αγίου Νικολάου, που σήμερα λειτουργεί ως μοναστήρι Παλαιοημερολογιτών. Κάθε χρόνο, στον Ζαρό διοργανώνεται διαγωνισμός Παραδοσιακής Κρητικής Κουζίνας, αναδεικνύοντας την τοπική γαστρονομία.